Senin, 27 Juli 2015

Sakali Manimbai Lunta, Mun Takait Haram Kada Manajuni

Paribasa Banjar kadada malajari nang kada baik. Mun bunyinya asa kada baik, hikmahnya musti baik. Paribasa Banjar bamantik, manyindir, supaya urang jangan baparigal nang kada baik. Bahanu paribasanya saku asa kada baik. Paribasa kadada nang maulahnya. Nang maulahnya urang Banjar sabarataan, hikmah kajadian wan pangalaman.

Sakira urang paham maksudnya, kajadian wan pangalamannya musti sama. Paribasa lain “astilah”. “Sambialau” wan “buntat”, lain “paribasa”, tagal “astilah”. “Sambialau” ngaran burung, imbah tu sawat jadi astilah gasan “bibinian nakal”; “buntat” artinya “pampan”, imbah tu astilah gasan bubuhan “tacut”, “tarkul”, atawa “preman”.

Paribasa wan papadah banyak hikmahnya gasan urang Banjar nang hidup wayah ini. Papadah Pangeran Antasari nang “haram manyarah, waja sampai ka puting” lawan Walanda, mustinya manyumangati bubuhan nang anum-anum, nang hidup wayah ini, supaya cangkal manuntut ilmu; “tahan apilan”, “tahan pidakan” wan “kada mambuang taruh”.

Paribasa “sakali manimbai lunta, mun takait haram kada manajuni”, mustinya jadi sumangat jua, supaya urang Banjar tugul wan tanggung jawap lawan gawian. Asal muasalnya, saku sutil haja. Saku matan urang Banjar nang malunta.

Takisah, Utuh Buntal. Gawiannya malunta iwak. Lunta jadi “panyawaan”-nya. Mun hilang atawa rabit, inya kada hingkat bacari. Mun kada bacari, inya kada hingkat mambari makani anak-bini. Mun anak-bini kada makan, inya supan. Inya indah bahutang. Indah mangalihi urang. Indah batanai lawan dangsanak, kulawarga wan mamarina.

Rahat Utuh Buntal malunta, luntanya sangkut di banyu. Saku takait batang tinggalam, takait buntut buhaya, atawa dipulun puraca. Tagal, Utuh Buntal tagas. Ujarnya, “dalas jadi harang, jadi habu”, “sakali manimbai lunta, mun takait haram kada manajuni”. Imbah tu, inya mancabau ka banyu. (ysas)

(“Habar Banua”, TVRI Kalimantan Selatan, Banjarmasin. Siaran Salasa, 16.12.2014, Pukul 5 kamarian.)

Sumber:
 https://www.facebook.com/y.s.agus.suseno/posts/681797591939754?comment_id=681990151920498&offset=0&total_comments=18&ref=notif&notif_t=feed_comment_reply

Tidak ada komentar:

Posting Komentar